ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΚΑΙ ΦΡΑΣΕΩΝ

Μακρής Νικόλαος Ε., Εγχειρίδιον ελληνοτουρκικών λέξεων και φράσεων, εν Αθήναις 1891, Το λεξικό αυτό προορίζεται για πρακτική χρήση. 'Αλλωστε, ο συγγραφέας του Νικόλαος Μακρής (1827-1911), υποστράτηγος του ελληνικού στρατού (με καταγωγή από το Μεσολόγγι), τονίζει: «Εν ημίν η Οθωμανική γλώσσα καίτοι απολύτως αναγκαία καθ' όσον αδελφικώς συζώμεν μετά της φυλής ταύτης, παρημελήθη μέχρις ενόχου αδιαφορίας τω όντι. [...] Σκοπός λοιπόν του πονήματός μου είνε η διάδοσις της Οθωμανικής γλώσσης, όσον το δυνατόν πρακτικώτερον και τελειότερον». Το λεξικό του Μακρή είναι ιδιαίτερα εύχρηστο αλλά και ιστορικά ενδιαφέρον· άλλωστε ο συγγραφέας διατέλεσε διοικητής της Iης Μεραρχίας κατά τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897. Προτάσσει κανόνες για την προφορά της οθωμανικής, μίας γλώσσας (μετά τις μεταρρυθμίσεις του Κεμάλ) νεκρής ως προς το μέρος της (αραβικής) γραφής. Περιέχει τεχνικούς όρους για το στρατό ξηράς και το πολεμικό ναυτικό, γεωγραφικούς όρους, την ορολογία των Υπουργών, των διοικητικών, των δικαστικών, των διπλωματών και λοιπών αξιωματούχων και υπαλλήλων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ιατρικό λεξιλόγιο, δικαστικούς και ημερολογιακούς όρους (ημέρες της εβδομάδας, μήνες, ώρες, επίσημες εορτές κτλ.), τα αριθμητικά, καθημερινές φράσεις («πρώτης ανάγκης»), γνωμικά, διαλόγους στρατιωτικών, ναυτικών αλλά και ιδιωτών, και τις βασικές κλήσεις των ονομάτων, αντωνυμιών και ρημάτων.