ΠΕΡΙ ΚΥΠΡΟΥ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

Μαργαρίτης Δ., Περί Κύπρου διατριβή περιέχουσα διαφόρους πληροφορίας καταστατικάς, γεωγραφικάς κλπ. περί της μεγαλονήσου ταύτης, Αθήνησιν [1849]. Ο συγγραφέας, πρώτος υποπρόξενος της Ελλάδας στην Κύπρο (Λευκωσία), γράφει την πρώτη ελληνική διπλωματική έκθεση για την οικονομία της μεγαλονήσου. Η έκθεση του Έλληνα υποπροξένου περιέχει πολύτιμα στοιχεία για τη γεωργία, το εμπόριο, τη ναυτιλία, το υπέδαφος, τις αλυκές και λοιπούς πόρους, τη γεωγραφία, την εθνογραφία, την πολιτική και τη στρατιωτική διοίκηση της Κύπρου ανά επαρχία. Η έκδοσή της απευθύνεται «προς γνώσιν των ομογενών, και ιδίως των εμπορευομένων με της πλουσίας και φύσει ωραίας μεγαλονήσου ταύτης» και στο τέλος παρατίθεται πίνακας με τον αριθμό και την χωρητικότητα των πλοίων διαφόρων ευρωπαϊκών κρατών (μεταξύ των οποίων της Ελλάδας και της Τουρκίας) που κατέπλευσαν στα λιμάνια της Κύπρου τα έτη 1840-47. Αποτελεί αξιόλογη πηγή για την κυπριακή ιστορία, πριν κάνουν την εμφάνισή τους εκεί ο ελληνικός και ο τουρκικός εθνικισμός.